11:01 μ.μ.
Η Δόμνα Σαμίου είχε ξεκάθαρους στόχους, πείσμα και αγάπη (μακριά από φολκλόρ αποχρώσεις) για το παραδοσιακό μας τραγούδι. Η Ελλάδα δεν ήταν για εκείνη σκέτη τουριστική γεωγραφία, ήταν (και παραμένει) κάμπος διαφορετικών ήχων και εκφράσεων, ένα περιβόλι ακουσμάτων που η ίδια σεργιάνισε πολλάκις για να φροντίσει τους καλύτερους και πιο σπάνιους μουσικούς ανθούς του. Παίρνοντας τη σκυτάλη από μεγαθήρια της καταγραφής και της διάσωσης, όπως τον Σίμωνα Καρά και τον Παντελή Καββακόπουλο.Με τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές, δισκογραφία (στην Columbia τα πρώτα χρόνια άφησε εποχή ο δίσκος «Κάλαντα» που επιμελήθηκε) και με ζωντανές εμφανίσεις (ακόμη και με τον Ξυλούρη στην μπουάτ Ρίζες το 1973) γρήγορα πέτυχε να γίνει μια εμβληματική φιγούρα για τα παραδοσιακά ακούσματα.
Τα ταξίδια της στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης πυκνώνουν και δεν περιορίζονται στην Ελλάδα και την αγαπημένη της ύπαιθρο. Σε Σουηδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Αμερική μαθαίνουν και από τη Δόμνα πως εκτός από τον Ζορμπά και το συρτάκι υπάρχουν και το κλαρίνο, το ούτι, το κανονάκι, η λύρα και άλλα παραδοσιακά όργανα στην ελληνική μουσική παράδοση.
Με χίλιες δυο δυσκολίες, χωρίς πριμοδοτήσεις και συχνά με πόλεμο, αλλά και διακρίσεις και καταξίωση, συνόψισε, κατέγραψε, διέδωσε, δισκογράφησε ακριτικά, μικρασιάτικα, νησιώτικα, ηπειρώτικα, μακεδονίτικα, ποντιακά. Ετσι τώρα στο φευγιό της δεν εγγράφεται απλώς ως ακόμη μια ερμηνεύτρια ή ως ερευνήτρια και παραγωγός του παραδοσιακού μας θησαυρού. Αλλά ως ένα «κράμα μοναδικό» των παραπάνω επιμέρους δραστηριοτήτων που φανέρωναν αδιάκοπτα και μια διαφορετική στάση ζωής. Μια στάση και μια φιλοσοφία που δεν την περιόριζαν μόνο στην καταγραφή και διάσωση του παραδοσιακού τραγουδιού αφού αναδείχθηκε και ως χαρακτηριστική ερμηνεύτρια (ας θυμηθούμε - εκτός των άλλων - στην ερμηνεία της στο «Τι να τα κάνω τα τραγούδια σας» του Διονύση Σαββόπουλου σε στίχους του Ντίνου Χριστιανόπουλου). Μια στάση που εμπεριείχε συναυλίες στο Μέγαρο Μουσικής όπως τα «Μικρασιάτικα» το 2005 ή τη «Γνωστή και άγνωστη Δόμνα» το 1998, Μικρή Επίδαυρο, Ηρώδειο, Αρχαία Ολυμπία και φεστιβάλ Womad.
Δεκάδες δίσκοι έχουν τη δική της υπογραφή ενώ βρισκόταν πίσω από την επιμέλεια μουσικής στο έργο για Καραγκιόζη «Η σούβλισις του Αθανασίου Διάκου» του Ευγένιου Σπαθάρη.
Ακόμη και οι πιο παράδοξες συμπράξεις στολίζουν τη βιογραφία της όπως εκείνη (η αποθεωτική) του «Εχε γεια Παναγιά», με τον βιολονίστα και μαέστρο Γεχούντι Μενουχίν το 1993 - είχαν συνεργαστεί και παλαιότερα - στο θεατράκι της Λάκκας στη Μύκονο, όταν ο δήμος του νησιού τιμούσε τον μεγάλο μουσικό και η Δόμνα τον συνόδευσε σε μια μοναδική στιγμή.
«Την άκουσα πρώτη φορά σε συναυλία στο αμφιθέατρο των Χημικών - Μηχανικών του Πολυτεχνείου το '76-'77. Ηταν αποκάλυψη και μια από τις παραμέτρους της δικής μου εισόδου στην παραδοσιακή μουσική» σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο εθνομουσικολόγος, ερευνητής της παραδοσιακής μουσικής και μετρ της αποθορυβοποίησης Νίκος Διονυσόπουλος. Και συμπληρώνει: «Αμέσως προσέγγισα τη Δόμνα, συνεργαστήκαμε στην ΕΡΤ, είχαμε πυκνή επαφή αργότερα και μετά κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Υπήρξε άνθρωπος ανοιχτός που από τη μια πατούσε στην αυστηρότητα της παραδοσιακής μουσικής και από την άλλη στην περφόρμανς και στους μετασχηματισμούς του είδους. Ηταν η γέφυρα εισόδου του παραδοσιακού υλικού σε ευρύτερες αστικές μάζες, μακριά από περιχαρακώσεις. Η περίπτωση της Δόμνας είναι μοναδική» υπογραμμίζει ο κ. Διονυσόπουλος που συνεργάστηκε μαζί της και στην παράσταση για παιδιά «Περνά, περνά η μέλισσα» του Φεστιβάλ Αθηνών στο Ηρώδειο, το 2001.
Η Δόμνα Σαμίου και η στενή της συνεργάτις Μιράντα Τερζοπούλου (ερευνήτρια της Ακαδημίας Αθηνών) είχαν δημιουργήσει το 1981 τον Καλλιτεχνικό Σύλλογο Δημοτικής Μουσικής με εκδόσεις πολλών δίσκων ενώ μεγάλο μέρος του αρχείου της ψηφιοποιήθηκε από τη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη».
ΤΑ ΝΕΑ
Posted in: ΕΛΛΑΔΑ
